FİKRİ MÜLKİYET KAPSAMINDA NFT

21. yy da fikri mülkiyet değer kazanmaya başlamıştır. Bilgi çağına girdiğimiz bu dönemde mülkiyet kavramından ifade edilen yalnızca maddi varlıklar olmayıp, fikri mülkiyetin de olduğu bilinmelidir. Bu çalışmamızda özetle fikri mülkiyetin saldırılara maruz kalması olasılığında alınabilecek tedbirler ve yöntemler ele alınacaktır. Bir fikri mülkiyet örneği olarak sanat ile bilişimin ortak paydasından türeyen NFT ele alınacaktır.

Kişilerin sahip olduğu fikri mülkiyet alanı 3. Şahıslar tarafından tecavüze maruz kalabilir. Bu durumda telif hakları ile fikri mülkiyetin korunması önem kazanır.Fiziki görünüme sahip olmayan fikri ürünleri korumak için yasalar, fikir sahiplerine belli sürelerle başkalarının bu ürünleri kullanmalarına engel olma hakları tanımışlardır. Bu haklara fikri mülkiyet hakları denilmektedir.

Fikri mülkiyet hakları ülkesel olarak korunmaktadır. Ülkesellik ilkesine göre, bir fikri mülkiyet hakkı, hangi ülkede korunması isteniyorsa o ülkenin mevzuatı çerçevesinde ve sadece o ülkenin sınırları içinde korunur. Uluslararası koruma için uluslararası kurumlar nezdinde başvuru yapılıp koruma altına alınması gerekmektedir. Örneğin daha eski tarihli bir fikri mülkiyet ürünü, tescil edilmediği takdirde sonraki tarihli ürün tescil başvurusunda bulunduğu takdirde kabul alacaktır.Bu sebeplerle, ulusal/uluslararası alanda tescil, fikri mülkiyet koruması için önem arz etmektedir.

Dijital varlık olarak bilinen NFT 'nin açılımı, "Non Fungible Token" yani Türkçe'de "değiştirilemez token" olarak adlandırılıyor. Bir tür kripto para olarak da kategorize edilen NFT, diğer kripto para türlerinden farklı olarak klasik tanımların haricinde değerli bir varlığı temsil edebiliyor.

Değiştirilemez token (NFT), sanat gibi benzersiz bir dijital öğeyi temsil edebilen bir blok zincirinde (dijital bir defter) depolanan bir veri birimidir. Bir sanatçı, bir eseri temsil eden NFT'yi satabilse de, sanatçı eserin telif hakkını elinde tutabilir ve aynı çalışmanın daha fazla NFT'sini yaratabilir. NFT'nin alıcısı ise özel erişim elde etmez, aynı zamanda alıcı "orijinal" dijital dosyanın mülkiyetini de elde etmez.

Ürettiği NFT dijital ürününün fikri mülkiyetini koruma altına almak isteyen kişi telif haklarını tescil ettirmek için başvuru yapmalıdır. Ulusal düzeyde tescil elde edildikten sonra, NFT’nin haksız kullanımı veya haksız sahiplenme, hak iddia edilmesi durumunda hukuki haklarını kullanmak üzere dava açmak isteyen kişi ikamet ettiği  yerdeki Fikri ve Sınai Haklar Hukuk mahkemesinde dava açıp savcılığa suç duyurusunda bulunabilir. Fikri mülkiyete tecavüz eden şahıslar cezalandırılır ve hukuk mahkemesince ihtiyati tedbir kararı ve tazminata da hükmedilir. Tescil belgeleri sunularak, fikri mülkiyet ürününe tecavüzün sonlandırılması sağlanır.